RRETH NESH

Shahu shqiptar sipas Giovanni Armillota

Giovanni Armillota- PhD në Histori  dhe marrëdhënie ndërkombëtare e institucionale- ekspert i  ceshtjeve historike, politike dhe kushtetuese të vendit tone, gjithashtu ështe  mare  me historinë e sportit shqiptar në veçanti futbollin, volejbollin dhe shahun.
Giovanni Armillota a publikuar studimin e tij per historine e shahut shqiptar.
http://www.albanianews.it/sport/2867-storia-degli-scacchi-albanesi-parte-xiv
https://www.albanianews.it/sport/749-armillotta-scopre-altre-cinque-medaglie-albanesi-sconosciute
http://www.giovanniarmillotta.it/albania/scacchi/
https://www.albanianews.it/sport/744-storia-degli-scacchi-albanesi-parte-v
Ai vë në dukje se Federata Shqiptare e Shahut është e vetmja organizate sportive shqiptare me  të cilen  mburremi per një bilanc pozitiv të përgjithshëm në garat botërore, me  numrin më të madh të fitoreve  krahasuar me ate të humbjeve, përveç barazimeve të nivelit shumë të lartë; dhe e gjithë kjo, si shumatore e fitoreve, barazimeve dhe humbjeve të garave të meshkujve dhe femrave.
“Nga 2 deri në 14 Shtator 2016 , u mbajt në Baku , kryeqytetin e Azeirbaxhanit Olympiada e 42-te Boterore  Open (ekipe  meshkuj dhe femra prej vitit 1972) dhe e tetëmbëdhjeta për femra. Rezultati nuk  përcaktohet nga piket individuale të marra nga  shahistet në një lojë (4 deri 0), por prej  vitit 2008, nga  fitorja  e skuadrës (2 pikë),  barazimi  (1) dhe humbja (0).
Ekipi shqiptar meshkuj u rendit  e 57/180,  vetëm  një pike larg  nga një renditje historike ne vendin e  24, tre vende më mirë ne renditje  se Tromso 2014, ku ishin 176 federata pjesmarrese.
Femrat : 80/140 me një pikë nga vendi i 59, përmirësim i renditjes  krahasuar me Tromso 2014, ku kishte 136 federata. Megjithatë duhet thënë se vendi 80 °  per femrat e  Shqipërise është një rezultat i shkëlqyer pasi  ne 11 takime, shtatë janë luajtur kundër ekipeve me Elo më të lartë, ndërsa në Tromsø 2014, kundër pesë.
Me gjashtë ndeshje pa humbje në një Olimpiadë të mbajtura me sistemin zviceran, meshkujt shqiptare ne  2016, me tri fitore dhe tre barazime kane  barazuar rekordin kombëtar të Shqipërisë 1982 (Lcerne Tav 1: Fatos Muco , Tav.2:. Llambi Qendro , Tav. 3.. Aldo Zadrima; Tav. 4: Zeqir Sula, Rez. 1: Ilir Karkanaqe, Rez. 2: Kozma Nasto; kapiten, jo lojtar, Esat Duraku).
Por është e nevojshme të theksoj dy çështje, me shumë peshë  per krahasimin e fundit: në Lucern në vitin 1982, takimet  ishin 14 dhe  ndersa  në Baku 11, përveç faktit se në vitin 1982 në gjashtë ndeshje janë marrë 14 pikë, ndërsa në vitin 2016 , 16 pike.
Vlen per t’u evidentuar barazim 2-2 ndaj Izraelit  te fortë me katër Grand Masters, kryesues te Serise  No. 16; ku vlen te permendet  fitorja e Mjeshtrit të FIDE-s Franc Ashiku ( Elo 2322) kundër Grandmaster Tal Baron  (2553 Elo).
Më 5 shtator, Rozana Gjergji ka arritur ndeshjen e saj të qindte: duke mundur  zezaket, Diana Omurbekova (3-1 fitore). Një dhuratë për tifozen  e saj të parë,te bijen Bora, e cila ishte në Baku ne  moshen  një muaj.
Ndersa tri ditë më vonë ishte radha e Grand Master Erald Dervishi  për t’u  ne lojën  e tij te qindte, duke e celebruar ate me  një fitore ndaj  zezakut Mozambican,FIDE Master, Mateus Felizardo Viageiro Alice.
Në Baku  ne 2016-ten  kombetarja e femrave  parapriu 42,86% të  te ekipeve regjistruara; në Tromsø ne 2014,  40,44%; në vitin 2012, 38,58%; në vitin 2010, 35,65%; Në vitin 2008, 30,63%; Në vitin 2006, 33,01%; Në vitin 2004, 28,74%; në 2002, 31,52%; në vitin 1994, 14,81%.
Siç e shohim, është një ngjitje e vazhdueshme dhe pozitive që tenton në thelb të vendosi shahun  shqiptar të femrave ne  tabelen e 50% të kryesuesve të konkurrencës botërore dhe  qe tashme  pothuajse ia kane dale. Kampionati Kombëtar Shqiptar I shahut starton në vitin 1933 – vit kur u themelua Federata Shqiptare e Shahut dhe Xhafer Caushi (I Elbasanit) e fitoi atë. Trembëdhjetë vjet më vonë u mbajt l edicioni i dytë, fituar nga Gaspër Shoshi (17 Nentori) dhe debutimi në arenën ndërkombëtare u zhvillua në Kampionatin Ballkanik të Beogradit (gusht 1946). Rishtarja Kombëtare Shqiptare mori rezultate modeste dhe vetëm dy barazime te mara nga Ahmet Gashi dhe Sotir Qiriaku kundër Bederev bullgare dhe  Yuri Toshev (kampion i Bullgarisë në vitin 1942 dhe 1947).”